۵ نشانه پنهان افسردگی در نوجوانان که والدین نباید نادیده بگیرند
🔹 مقدمه
افسردگی در نوجوانان غالباً نامرئی و پنهان است. بسیاری از والدین فکر میکنند بیحالی یا گوشهگیری فرزندشان گذراست، در حالی که میتواند نشانهای از یک اختلال روانی جدی باشد.
⸻
🔹 مثال واقعی
یک مادر ۱۴ ساله تعریف میکند:
“دخترم دیگر با دوستانش بیرون نمیرود، دیگر به کارهای مورد علاقهاش علاقهای نشان نمیدهد، و حتی وقتی با او صحبت میکنم، کوتاه و بیحال پاسخ میدهد. نمیدانم مشکل از کجاست…”
این رفتارهای ظاهراً کوچک میتوانند هشدار افسردگی نوجوان باشند.
⸻
🔹 آمار و پژوهشهای جدید
•پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۱۴۰۳ روی ۱۸۰۰ نوجوان:
•۲۸٪ نشانههای افسردگی متوسط تا شدید داشتند.
•دختران (۳۳٪) بیشتر از پسران (۲۲٪) در معرض افسردگی هستند.
•سازمان جهانی بهداشت (WHO, 2023): افسردگی در نوجوانان ۱۰ تا ۱۹ سال به طور متوسط ۲۰٪ شیوع دارد و میتواند منجر به مشکلات تحصیلی، اجتماعی و رفتاری شود.
⸻
🔹 ۵ نشانه پنهان افسردگی
1.کنارهگیری اجتماعی: کاهش تعامل با دوستان و اعضای خانواده.
2.کاهش علاقه به فعالیتهای مورد علاقه: ورزش، هنر، بازی یا سرگرمیهای قبلی دیگر جذاب نیستند.
3.اختلال خواب یا تغییر اشتها: خواب زیاد یا کم، تغییر وزن، بیاشتهایی یا پرخوری.
4.بیحوصلگی و خستگی مزمن: انرژی کم، انگیزه پایین برای انجام تکالیف مدرسه یا کارهای روزمره.
5.نشانههای هیجانی نامرئی: بیاحساسی، گریههای پنهانی، خشم ناگهانی یا تحریکپذیری زیاد.
⸻
🔹 علتهای روانشناختی
•استرس تحصیلی و فشار والدین
•تجربه شکست یا طرد اجتماعی
•مسائل خانوادگی مثل اختلاف والدین یا کمبود حمایت عاطفی
•ویژگیهای شخصیتی مانند ضعف تنظیم هیجان و عزت نفس پایین
⸻
🔹 پیامدها
•افت تحصیلی و کاهش انگیزه
•افزایش خطر رفتارهای پرخطر و خودآسیبی
•مشکلات ارتباطی با همسالان و خانواده
•تشدید اضطراب و احساس تنهایی
⸻
🔹 راهکارهای علمی و عملی
✅ گفتوگوی باز و حمایتگرانه: والدین به جای سرزنش، با نوجوان حرف بزنند.
✅ فعالیتهای جایگزین: ورزش، موسیقی، هنر و سرگرمیهای گروهی.
✅ تنظیم خواب و تغذیه سالم: روتین منظم برای خواب و وعدههای غذایی.
✅ مراجعه به متخصص: روانشناس یا روانپزشک برای ارزیابی و درمان.
✅ مداخلات روانشناختی اثباتشده: CBT، رواندرمانی گروهی، مهارتهای مقابله با استرس و تنظیم هیجان.
⸻
🔹 جمعبندی
نشانههای افسردگی در نوجوانان اغلب پنهان هستند و والدین ممکن است آنها را نادیده بگیرند. شناسایی به موقع، همراهی خانواده و استفاده از روشهای علمی میتواند مسیر نوجوان را از خطر افسردگی مزمن به سمت سلامت روان و موفقیت اجتماعی هدایت کند.
⸻
✍️ دکتر زهره دهقان چناری
مدرس دانشگاه، روانشناس و متخصص در حوزه سلامت روان و اعتیادهای رفتاری نوجوان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.