وقتی نوجوانت حرف نمی‌زند؛ چه باید کرد؟

مقدمه

بسیاری از والدین تجربه کرده‌اند که نوجوانشان در سنین بلوغ کمتر با آن‌ها حرف می‌زند یا از بیان احساسات خودداری می‌کند. پژوهش‌های روان‌شناسی نشان می‌دهد سکوت نوجوانان معمولاً نشانه نیاز به حریم شخصی، پردازش هیجانات یا تلاش برای استقلال است. با این حال، سکوت نباید باعث فاصله دائم بین والد و فرزند شود؛ با استفاده از روش‌های علمی می‌توان ارتباط را باز و مؤثر نگه داشت.

⸻

۱. ایجاد محیط امن و بدون قضاوت

نوجوانان زمانی احساس راحتی می‌کنند که بدانند برای گفتن حرف‌های خود سرزنش یا تنبیه نمی‌شوند. یک فضای آرام و بدون فشار برای گفت‌وگو، اولین گام برای باز شدن مسیر ارتباط است.

۲. شروع با موضوعات غیرجدی

شروع گفت‌وگو با موضوعات روزمره یا علایق نوجوان، مانند سرگرمی‌ها، ورزش یا موسیقی، باعث می‌شود نوجوان بدون احساس تهدید، مسیر ارتباط را باز کند.

۳. فعالیت‌های مشترک

پیاده‌روی، آشپزی، بازی یا حتی تماشای فیلم با هم، فرصت‌هایی برای گفت‌وگوی غیررسمی فراهم می‌کند و نوجوان راحت‌تر احساسات خود را بیان می‌کند.

۴. شنیدن فعال و بازخورد همدلانه

هنگام صحبت نوجوان، گوش دادن فعال و نشان دادن همدلی اهمیت زیادی دارد. جملاتی مانند «می‌فهمم برات سخت بوده» یا «حق داری ناراحت باشی» به او حس ارزشمند بودن می‌دهد.

۵. صبر و استمرار

باز شدن مسیر ارتباط با نوجوان ممکن است زمان ببرد. والدین موفق کسانی هستند که با صبر، استمرار و توجه به فرصت‌های طبیعی گفت‌وگو، حتی پس از سکوت طولانی، رابطه را حفظ می‌کنند.

⸻

جمع‌بندی

سکوت نوجوانان بخشی طبیعی از رشد است و والدین می‌توانند با ایجاد محیط امن، فعالیت‌های مشترک، شنیدن فعال و صبر، ارتباط مؤثر و پایدار را حفظ کنند. این مهارت‌ها نه تنها به بهبود رابطه کمک می‌کنند، بلکه سلامت روان و رشد هیجانی نوجوان را تقویت می‌کنند.

⸻

✍️ دکتر زهره دهقان چناری – روانشناس و متخصص رشد و ارتباط والد–نوجوان