نقشTDCS  در ترک اعتیاد

اعتیاد یک بیماری پیچیده مغزی است، نه یک ضعف اخلاقی یا یک انتخاب ساده. این بیماری با تغییرات ماندگار در مدارهای عصبی مغز، به ویژه در سیستم پاداش (Reward system)، همراه است. در افراد معتاد، مصرف مواد، الکل یا نیکوتین، باعث ترشح شدید دوپامین می‌شود که منجر به احساس لذت کاذب می‌گردد. با گذشت زمان، این سیستم دچار اختلال شده و مغز برای عملکرد طبیعی خود به ماده اعتیادآور وابسته می‌شود. در مرکز ققنوس، ما از تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (TDCS) به عنوان یک ابزار قدرتمند و نوآورانه برای کمک به بیماران در مسیر دشوار ترک اعتیاد استفاده می‌کنیم.

اعتیاد: یک اختلال در سیستم پاداش مغز

سیستم پاداش مغز شامل نواحی مانند هسته اکومبنس (Nucleus accumbens) و قشر پیش‌پیشانی (Prefrontal cortex) است. این سیستم مسئول احساس لذت و انگیزه است. در یک مغز سالم، فعالیت‌های طبیعی مانند غذا خوردن یا ورزش کردن، باعث ترشح دوپامین می‌شوند. اما در یک مغز معتاد، مواد مخدر باعث طغیان دوپامین می‌شوند که این امر، سایر منابع طبیعی لذت را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد.

علاوه بر این، اعتیاد باعث تضعیف عملکرد بخش‌هایی از قشر پیش‌پیشانی می‌شود که مسئول تصمیم‌گیری، کنترل تکانه و استدلال هستند. این ضعف در عملکرد شناختی، توانایی فرد را برای مقاومت در برابر هوس مصرف کاهش می‌دهد و چرخه معیوب اعتیاد را تقویت می‌کند.

TDCS هدف قرار دادن هوس و تقویت کنترل:

TDCS با تعدیل فعالیت الکتریکی در این شبکه‌های عصبی آسیب‌دیده عمل می‌کند. هدف اصلی در درمان اعتیاد با TDCS، کاهش هوس مصرف و تقویت توانایی فرد برای کنترل تکانه‌های خود است.

کاهش هوس (Craving): تحقیقات نشان داده‌اند که تحریک قشر پیش‌پیشانی پشتی-جانبی (DLPFC) با استفاده از الکترود مثبت (آنود)، می‌تواند به طور قابل توجهی میل به مصرف مواد را کاهش دهد. این تحریک، فعالیت در نواحی مرتبط با تصمیم‌گیری را افزایش می‌دهد و به فرد کمک می‌کند تا بر هوس‌های خود غلبه کند.

تقویت کنترل تکانه: در یک فرد معتاد، ارتباط بین سیستم پاداش و قشر پیش‌پیشانی ضعیف می‌شود. TDCS با تقویت این ارتباط، به مغز کمک می‌کند تا کنترل خود را بر روی رفتارهای تکانشی بازیابد. این فرآیند، توانایی فرد را برای فکر کردن به پیامدهای بلندمدت و انتخاب‌های سالم‌تر، افزایش می‌دهد.

کاربردهای عملی در ترک اعتیاد در مرکز ققنوس:

در مرکز ققنوس، ما از TDCS به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع برای ترک اعتیاد استفاده می‌کنیم. این رویکرد، TDCS را با سایر روش‌های درمانی، مانند روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT) و مصاحبه انگیزشی، ترکیب می‌کند تا بهترین نتایج را برای بیمار به ارمغان بیاورد.

ترک نیکوتین: مطالعات نشان داده‌اند که TDCS می‌تواند به افراد سیگاری کمک کند تا هوس خود برای نیکوتین را کاهش دهند و موفقیت بیشتری در ترک داشته باشند.

کاهش مصرف الکل: TDCS می‌تواند به کاهش میل به مصرف الکل کمک کند و به بیماران در مسیر بهبودی یاری رساند.

ترک مواد مخدر: برای مواد مخدر مانند کوکائین و مت‌آمفتامین، TDCS می‌تواند به کاهش هوس و علائم ترک کمک کند و پایداری در بهبودی را افزایش دهد.

مزایای کلیدی TDCS در درمان اعتیاد

غیرتهاجمی و ایمن: این روش نیازی به داروهای جایگزین یا بستری شدن در بیمارستان ندارد و عوارض جانبی آن بسیار ناچیز است.

مکمل درمان‌های دیگر: TDCS می‌تواند اثربخشی روان‌درمانی را افزایش دهد و به بیمار کمک کند تا مهارت‌های جدید را سریع‌تر بیاموزد.

هدفمند و شخصی‌سازی‌شده: پروتکل‌های TDCS می‌توانند برای هدف قرار دادن نواحی خاصی از مغز که در اعتیاد فرد نقش دارند، تنظیم شوند.

نتیجه‌گیری:

اعتیاد یک مبارزه مداوم است که نیازمند ابزارهای مؤثر و رویکردهای نوین است. TDCS به عنوان یک روش درمانی مبتنی بر علم، امید جدیدی را برای بیماران معتاد به ارمغان می‌آورد. در مرکز ققنوس، ما با استفاده از این تکنولوژی پیشرفته، به افراد کمک می‌کنیم تا مسیرهای آسیب‌دیده مغز خود را بازسازی کرده و قدرت کنترل زندگی‌شان را دوباره به دست آورند. TDCS نه تنها به کاهش هوس مصرف کمک می‌کند، بلکه توانایی فرد را برای تصمیم‌گیری سالم و ایجاد یک زندگی جدید و بدون اعتیاد، تقویت می‌نماید.

به قلم: دکتر الهام اسمعیل‌نژاد، نوروتراپیست و روانشناس