رازهای مغز در حالت هیپنوتیزم

هیپنوتیزم مدت‌هاست که به عنوان یک پدیده مرموز در نظر گرفته می‌شود، اما علم نوروساینس به تازگی پرده از رازهای آن برداشته است. با پیشرفت در تکنولوژی‌های تصویربرداری مغزی مانند fMRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی)، پژوهشگران قادر به مشاهده تغییرات مغز در حالت هیپنوتیزم هستند. این مطالعات نشان می‌دهند که هیپنوتیزم یک وضعیت واقعی و قابل اندازه‌گیری است که در آن، مغز به شیوه متفاوتی عمل می‌کند.

چه اتفاقی در مغز می‌افتد؟

در حالت عادی، مغز ما در حال پردازش هزاران اطلاعات از حواس مختلف است. اما در هیپنوتیزم، مغز به حالتی از توجه متمرکز فرو می‌رود که به آن “خلسه” گفته می‌شود. در این حالت، چندین ناحیه کلیدی مغز تغییر فعالیت می‌دهند:

شبکه حالت پیش‌فرض :(Default Mode Network – DMN) این شبکه زمانی فعال است که ذهن ما در حال پرسه زدن، رویاپردازی یا فکر کردن به خود است. در هیپنوتیزم، فعالیت DMN کاهش می‌یابد. این کاهش فعالیت باعث می‌شود فرد کمتر نگران خود باشد و بیشتر روی تجربه فعلی تمرکز کند.

کاهش فعالیت در قشر مغزی پیشانی :(PFC) بخش‌هایی از قشر مغزی پیشانی که مسئول قضاوت، برنامه‌ریزی و خودآگاهی هستند، در حالت هیپنوتیزم کمتر فعال می‌شوند. این امر به فرد اجازه می‌دهد تا تلقینات را راحت‌تر بپذیرد، زیرا بخش انتقادی ذهن کمتر در حال فعالیت است.

افزایش فعالیت در مناطق مرتبط با توجه و احساس: در مقابل، مناطق مسئول توجه، پردازش حسی و احساسات مانند قشر سینگولیت قدامی، فعالیت بیشتری نشان می‌دهند. این افزایش فعالیت به شما کمک می‌کند تا روی تلقینات هیپنوتیزم، مانند احساس آرامش یا یک تصویر ذهنی خاص، تمرکز کنید.

هیپنوتیزم، تلقین و نوروپلاستیسیته

یکی از قدرتمندترین جنبه‌های هیپنوتیزم، توانایی آن در استفاده از تلقین برای تغییر نوروپلاستیسیته (انعطاف‌پذیری مغز) است. با تکرار تلقینات مثبت، مانند “شما می‌توانید با آرامش در برابر موقعیت‌های استرس‌زا واکنش نشان دهید”، هیپنوتیزم می‌تواند به مغز کمک کند تا مسیرهای عصبی جدیدی ایجاد کند.

این به این معناست که هیپنوتیزم فقط یک راه حل موقت نیست. با گذشت زمان و تکرار جلسات، مغز به الگوهای فکری و رفتاری جدید عادت می‌کند و تغییرات می‌توانند ماندگار شوند.

نتیجه‌گیری:

هیپنوتیزم یک ترفند ذهنی یا یک نیروی ماورایی نیست. این یک وضعیت عصبی واقعی است که با تغییر در الگوهای فعالیت مغز، به افراد کمک می‌کند تا به منابع درونی خود دسترسی پیدا کنند و تغییرات پایداری در زندگی خود ایجاد کنند. در مرکز ققنوس، ما از این دانش علمی برای ارائه خدمات درمانی استفاده می‌کنیم تا به شما کمک کنیم بر اضطراب، درد و عادت‌های ناسالم غلبه کنید.

به قلم: دکتر الهام اسمعیل‌نژاد، نوروتراپیست و روانشناس